امروزه انرژی الکتریسیته یکی از مهم ترین انرژی های مورد نیاز زندگی بشر می باشد؛ چرا که با تبدیل آن به انرژی های مختلف نظیر گرمایی، مکانیکی و ... می توان بسیاری از نیازهای زندگی را برطرف نمود. این تبدیل انرژی، به وسیله تجهیزات مختلفی انجام می شود. یکی از این تجهیزات که به کمک آن ها می توان انرژی الکتریسیته را به انرژی مکانیکی تبدیل کرد، الکتروموتور می باشد. الکتروموتور ها انواع مختلفی دارند که در این مقاله قصد داریم به طور ویژه، به بررسی الکتروموتورهای افقی و عمودی بپردازیم. با ما همراه باشید.
قبل از این که به بررسی انواع الکتروموتور بپردازیم، ابتدا کمی بیشتر در رابطه با الکتروموتور و مشخصات آن، بحث می کنیم. همان طور که گفته شد، الکتروموتورها وسیله هایی هستند که انرژی الکتریسیته را به انرژی مکانیکی تبدیل می کنند. نحوه کار این تجهیزات بدین شکل است که زمانی که یک هادی حامل جریان، در یک میدان مغناطیسی قرار می گیرد، نیرویی بر آن اعمال می شود که در ادامه و از طریق آن، انرژی مکانیکی ایجاد می گردد. الکتروموتور ها در دو نوع دوار و خطی در بازار وجود دارند. علاوه بر این، یکی دیگر از دسته بندی های الکتروموتورها، دسته بندی آن ها از نظر نوع جریانشان می باشد که به دو دسته جریان مستقیم و جریان متناوب تقسیم می شوند.
الکتروموتور ها یکی از پرکاربردترین ابزارهای صنعتی می باشند که در ابعاد و اندازه های مختلف در بسیاری از مصارف، خانگی، صنعتی و ... کاربرد دارند. در واقع بسیاری از صنایع، به این ابزار با اهمیت، وابسته اند و در اکثر تولیداتشان، الکتروموتور مهم ترین نقش را ایفا می کند. از مهم ترین صنایعی که الکتروموتورها در آن استفاده فراوانی دارند، می توان به صنایع خودروسازی و صنایع کشتی سازی اشاره کرد. علاوه بر این، در بسیاری از صنایعی که اقدام به تولید بسیاری از لوازم برقی نظیر برخی از لوازم خانگی و ... می کنند، الکتروموتور ها از مهمترین اقلام مصرفی، در خط تولید این کارخانجات می باشند.
یکی از مهم ترین انواع الکتروموتور ها، الکتروموتورهای افقی و عمودی می باشند که البته از لحاظ سیستم و ساختار، تفاوت چندانی با یکدیگر و سایر الکتروموتور ها ندارند و بیشتر تفاوت آن ها در ظاهر، بدنه و نحوه قرارگیری اجزای داخلی و بیرونی آن می باشد. هرکدام ازالکتروموتورهای افقی و عمودی با توجه ویژگی ها و کاربرد خاص خود، در محل های اختصاصی و بسته به نیاز آن محل به کار گرفته می شوند. در ادامه بیشتر با این دو نوع الکتروموتور آشنا خواهیم شد.
بررسی الکتروموتورهای افقی و عمودی
الکتروموتور های عمودی به الکتروموتورهایی گفته می شود که به صورت عمودی نصب می شوند. این نوع الکتروموتور ها، معمولا در فضاهایی مورد استفاده قرار می گیرند که معمولا تحت فشار بالا می باشند. به طور مثال، چاه ها یکی از فضاهایی هستند که از الکتروموتورهای عمودی در آن ها استفاده می شود. قدرت الکتروموتورهای عمودی، چیزی در حدود 25 تا 375 اسب بخار می باشد.
در مقابل، الکتروموتور های افقی دسته ای از الکتروموتور ها می باشند که به صورت افقی نصب می گردند و معمولا در فضاهایی مورد استفاده قرار می گیرند که با محدودیت فضا روبه رو نیستیم. در الکتروموتور های افقی و عمودی، مهم ترین اجزا شامل پوسته استاتور، براکت بلبرینگ، بلبرینگ بالا و بلبرینگ راهنما می باشند.
جهت چرخش پروانه این نوع الکتروموتورها، بر خلاف عقربه ساعت می باشد. البته امکان تغییر جهت چرخش نیز وجود دارد که با انجام تغییراتی در سیستم داخلی الکتروموتور، می توان این کار را انجام داد. همچنین فرایند جلوگیری از حرکت موتور، پس از خاموش شدن نیز به وسیله سیستم بازدارنده حرکت معکوس یا همان سیستم ترمز الکتروموتور انجام می شود.
یکی از مهم ترین تفاوت های الکتروموتور های افقی و عمودی، تفاوت در میزان صدای آن ها می باشد. با توجه به این که الکتروموتور های عمودی فاقد سیستم گیربکس می باشند، از صدای پایینی برخوردار می باشند و از این لحاظ، این یک مزیت نسبت به الکتروموتور افقی به شمار می رود. دیگر تفاوت الکتروموتور های افقی و عمودی، تفاوت در میزان فضای اشغال شده آن ها می باشد. الکتروموتورهای عمودی، با توجه به شکل بدنه خود در فضاهای محدود نیز قابل استفاده اند. اما در رابطه با الکتروموتور های افقی همان طور که گفته شد، برای نصب آن ها، نیاز به فضاهای بدون محدودیت مساحت می باشد.
مطرح ترین برند های تولید کننده الکتروموتور در دنیا و ایران
برندهای زیادی در ایران و دنیا هستند که اقدام به تولید الکتروموتور ها در انواع مختلف از جمله الکتروموتور های افقی و عمودی می کنند. برخی از این برند ها، صفرتا صد محصولات را خودشان تولید می کنند و برخی دیگر نیز با گردآوری قطعات از صنایع مادر و مونتاژ کردن آن ها، محصولات نهایی خود را فراهم می کنند. از مهم ترین تولید کنندگان الکتروموتور ها در دنیا می توان به شرکت هایی همچون زیمنس آلمان، اسران چین، توشیبا ژاپن، ای بی بی سوئیس، NIDEC ژاپن و ... اشاره کرد. همچنین در ایران نیز شرکت هایی وجود دارند که برخی دارای قدمت نسبتا طولانی، و برخی دیگر در سالهای اخیر تشکیل شده اند و در حوزه الکتروموتورها فعالیت دارند. از این شرکت ها می توان به مواردی همچون موتوژن، الکتروژن و ... اشاره کرد.
سخن آخر
در این مقاله سعی کردیم تا با ذکر نکاتی در رابطه با الکتروموتور ها و به طور تخصصی تر، الکتروموتورهای افقی و عمودی، شما را بیشتر با این موضوع آشنا کنیم. در پایان چند توصیه مهم داریم. قبل از هر چیز، پیشنهاد می کنیم برای خرید الکتروموتور های افقی و عمودی حتما به فروشندگان مجاز و معتبر این حوزه مراجعه کنید تا خیالتان از بابت کیفیت کالا و همچنین خدمات پس از فروش آن راحت باشد. همچنین در ادامه و پس از خرید، می بایست توجه داشته باشید که نصب و سرویس این تجهیزات را حتما به دست کارشناسان مجاز و متخصص بسپارید تا از نصب ایمن و بدون ایراد آن ها مطمئن شوید.