بر طبق گزارشهای انجمن ملی جلوگیری از آتشسوزی یا NFPA، هرسال حدود 37 هزار آتشسوزی و انفجار در مکانهای صنعتی رخ میدهد. بیشتر این آتشسوزیها هم به دلیل استفاده از تجهیزات نامناسب ایجاد میشوند. الکترو موتور ضد انفجار eex، برای جلوگیری از چنین حوادثی مورداستفاده قرار میگیرد. برای مثال، قطعات متحرک موتورهای الکتریکی را در نظر بگیرید. این قطعات میتوانند گرما تولید کنند که در صورت کار زیاد، احتمال دارد جرقه بزنند. چنین رخدادهایی باعث به وجود آمدن خطرات جدی آتشسوزی میشود. الکترو موتور ضد انفجار eex، برای چنین مکانهایی طراحیشده است. در این مطلب قصد داریم ویژگیهای الکترو موتور ضد انفجار eex، که برای کار در مکانهای خطرناک مناسب است را تجزیهوتحلیل کنیم.
صرفاً به دلیل اینکه یک موتور الکتریکی در محل خطرناکی کار میکند، دلیل نمیشود که از دسته موتورهای الکتریکی ضد انفجار باشد. البته همهی الکتروموتورهای ضد انفجار هم قابلیتهای یکسانی در برابر مواد قابل اشتعال مختلف از خود نشان نمیدهند. برای درک درست کاربرد الکتروموتورهای ضد انفجار، ابتدا باید با دلایل منفجرشدن موتورهای الکتریکی آشنا شویم. درکل دو دلیل برای منفجرشدن این موتورها وجود دارد:
1. گاهی دمای سطح موتور الکتریکی به خاطر گرم شدن بیشازحد، افزایش مییابد. اگر این گرما، با دمای اشتعال مادهی قابل اشتعالی که در کارخانه یا محل صنعتی وجود دارد، مطابقت داشته باشد، این امر باعث ایجاد انفجار خودبهخودی میشود.
2. اگر موتور الکتریکی جرقه بزند (به دلیل ناهنجاری که باعث انفجار در داخل محفظه میشود )، این انفجار تبدیل به کاتالیزوری میشود که گردوغبار یا مایعات محترقه در کارخانه را مشتعل میکند و درنتیجه انفجار بزرگتری ایجاد میشود.
با توجه به موارد ذکرشده، زمانی میتوان یک موتور الکتریکی را ضد انفجار تلقی کرد که توانایی مهار کردن انفجار داخلی را داشته باشد. درواقع، این انفجار نباید به خارج از بدنهی موتور نفوذ کند. در غیر این صورت، کل تأسیسات صنعتی به خطر میافتد. بنابراین، بین دو اصطلاحِ الکترو موتور ضد انفجار fex و موتور مکانهای خطرناک، تفاوتهای کلیدی وجود دارد و این دو موتور الکتریکی، نباید بهجای هم اشتباه گرفته شوند.
مکانهای صنعتی خطرناک که نیازمند موتورهای الکتریکی ضد انفجار هستند، بر اساس یک سری استاندارد جهانی، دستهبندیشدهاند. هریک از این مکانهای خطرناک نیازمند نوع خاصی از الکترو موتور ضد انفجارfex هستند. در ادامه میتوانید با این نوع دستهبندیها آشنا شوید.
• بخش 1: این بخش حتی در حالت عادی هم خطرناک است. در این بخش، ذرات قابل اشتعال یا مایعات محترقه تولیدشده که درنتیجهی اجرای فرآیندهای تولید، انباشته میشوند.
• بخش 2: این بخش در شرایط غیرعادی خطرناک میشود. اگر پارگی، ترکیدگی یا نشتی وجود داشته باشد که منجر به نشت یا ترشح مواد قابل اشتعال شود، میتوان آن مکان را جزو مکانهای صنعتی خطرناک بخش 2 بهحساب آورد.
• رده 1: محلهای جای گرفته در رده 1، حاوی گازها و بخارهایی هستند که بهصورت خودکار شعلهور شده و باعث ایجاد انفجار میشوند. ازجمله این گازها میتوان به بنزین و استیلن اشاره کرد.
• رده 2: مکانهای رده 2، دارای گردوغبار قابل اشتعال در محیط هستند. ازجمله این گردوغبارها میتوان زغالسنگ را نام برد.
• رده 3: در این مکانها، الیاف قابل اشتعال مانند منسوجات و تراشهی چوب وجود دارد.
• گروههای A تا D: استیلن، هیدروژن، اتیلن و استون، برخی از گازها و بخارهایی هستند که به این گروهها تعلق دارند.
• گروههای E تا G: شامل موادی مانند آلومینیوم، زغالسنگ، ذرت و شکر هستند که قابل اشتعال محسوب میشوند.
باوجود دستهبندیهای ذکرشده، شاید انتخاب یک الکترو موتور ضد انفجار fex، کار دشواری به نظر برسد. زیرا برای انتخاب یک موتور الکتریکی ضد انفجار، باید به عواملی مانند سطح، رده و گروه مکان موردنظر توجه شود. به همین دلیل، در ادامه پیشنهادهایی ارائه دادهایم که میتوانند به مشتریان در فرآیند خرید کمک کنند.
1.ابتدا باید بخش و ردهی مکان موردنظر خود را مشخص کنید. مسئولان ایمنی محلی، میتوانند در این مورد به شما کمک کنند.
2.اگر مکانی که میخواهید الکترو موتور ضد انفجار eex را در آن قرار دهید، در بخش 1 یا ردهی 1 جا میگیرد، به یک موتور الکتریکی ضد انفجار قوی نیاز دارید. این موتور باید بتواند اثرات انفجار داخلی را محدود کند. زیرا فقط جرقهای کوچک هم میتواند بخارهای قابل اشتعال موجود در هوا را بهصورت خودکار مشتعل کند. موتورهای الکتریکی دارای اتصالات محکمتر و مسیرهای اشتعال طولانیتر، میتوانند شعلههای ناشی از انفجار را خنک کرده و آنها را خاموش کنند.
3.اگر مکان موردنظر شما در بخش 1 یا ردهی 1 قرار دارد، بهتر است از موتورهای الکتریکی ضد انفجاری که دارای محفظههای مناسب هستند، استفاده کنید. محفظهی این نوع الکترو موتور ضد انفجارfex ، به شکلی مهرومومشده است که از ورود گردوغبار جلوگیری میکند.
4.تشخیص ردهی مکانهای صنعتی خطرناک، اهمیت خیلی زیادی دارد. برای مثال، کلیهی الکتروموتورهای ضد انفجار بخش 1، قادر به برطرف کردن نیازهای بخش 2 هم هستند. بهطورکلی، بخش 2 نیازمند موتورهایی است که بتوانند در موقعیتهای غیرعادی، شرایط را کنترل کنند.
داشتن درک درستی از بخش، رده و گروه مکان موردنظر برای انتخاب یک الکترو موتور ضد انفجارfex مناسب، امری حیاتی محسوب میشود. دانستن موضوعاتی مانند استانداردهای موتورهای الکتریکی ضد انفجار، باعث میشود خطر انفجار و آسیب دیدن کارکنان در مناطق صنعتی تا حد زیادی کاهش پیدا کند. همچنین برای احتیاط بیشتر میتوانید با تحقیقی ساده، دمای احتراق خودکار ذرات قابل اشتعال موجود در محل را محاسبه کنید. سپس دستگاههای تهویه یا سیستمهای خنککنندهای در محل قرار دهید که موتورهای الکتریکی ضد انفجار را خنک نگهدارند. در این حالت، از گرم شدن بیشازحد دستگاه جلوگیری میشود و خطر انفجار پایین میآید.
جمعبندی
استفاده از الکتروموتورها در صنایع مختلف، موضوع جدیدی نیست. این دستگاههای مکانیکی، نیاز به یک سری اقدامات محافظتی در برابر انفجار دارند و در اینجاست که الکترو موتور ضد انفجارfex به کار میآید. با توجه به ویژگیهای ذکرشده برای الکتروموتورهای ضد انفجار، امیدواریم بتوانید بعد از مشخص کردن دستهای که مکان موردنظرتان در آن قرار میگیرد، موتور الکتریکی ضد انفجار مناسب خود را انتخاب کنید.
محیط های حاوی گازهای قابل اشتعال یا بخار به طور مداوم ، به طور متناوب یا دوره ای به اندازه کافی برای تولید مخلوط های قابل انفجار یا قابل اشتعال ناشی از تعمیرات یا خدمات نگهداری به الکتروموتور ضد انفجار (EEX) نیاز دارند.
متداول ترین مکانها و مناطقی که گازهای زیر وجود دارد: روغن ، نفتا ، بنزن ، آمونیاک ، پروپان ، اتیلیک اتر ، استون ، الکل ، متان صنعتی ، گاز طبیعی.
برنامه های اصلی شامل فن ها ، دمنده ها ، سنگ شکن ها ، سیستم های نقاله ، آسیاب ها ، جرثقیل ها و سایر برنامه های واقع در مناطقی است که به الکتروموتور ضد انفجار (EEX) نیاز دارند.